Ποια είναι η κατάλληλη διατροφή για θυρεοειδή υγιή;
Τι πρέπει να επιλέγει και τι να αποφεύγει όποιος παρουσιάζει υποθυρεοειδισμό;
Τι πρέπει να επιλέγει και τι να αποφεύγει όποιος παρουσιάζει υπερθυρεοειδισμό;
Είναι γνωστό ότι ο θυρεοειδής αδένας παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό.
Όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί, δηλαδή σε υποθυρεοειδισμό, ο μεταβολισμός είναι πιο αργός. Ασθενείς με αδιάγνωστο υποθυρεοειδισμό ή υποθυρεοειδισμό που δεν θεραπεύεται σωστά μπορεί να παρατηρήσουν δυσκολία στην απώλεια βάρους. Σε αυτή την περίπτωση βοηθάει η άσκηση και η αύξηση της ποσότητας των πρωτεϊνών στη διατροφή. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι πρωτεΐνες συμβάλλουν στην αύξηση του ρυθμού του μεταβολισμού.
Όταν ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί, δηλαδή σε υπερθυρεοειδισμό, παρατηρείται απώλεια βάρους μέχρι να διαγνωστεί η πάθηση και να ρυθμιστεί.
Κάποια θρεπτικά συστατικά είναι σημαντικά για την υγεία του θυρεοειδούς.
Ιώδιο
Το ιώδιο είναι απαραίτητο για τη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδούς. Έτσι, τα άτομα με ανεπάρκεια ιωδίου ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο υποθυρεοειδισμού.
Ιώδιο υπάρχει στο αλάτι που καταναλώνουμε (είναι εμπλουτισμένο σε ιώδιο), στα θαλασσινά, στα αβγά και στα γαλακτοκομικά. Ανεπάρκεια ιωδίου δεν παρατηρείται στη χώρα μας.
Τα συμπληρώματα ιωδίου δεν συνιστώνται, καθώς υπάρχει άφθονο ιώδιο από τη διατροφή μας.
Μια δίαιτα χαμηλού ιωδίου συνήθως συνταγογραφείται πριν από ορισμένες θεραπείες για υπερθυρεοειδισμό. Για παράδειγμα, θα πρέπει να ακολουθήσετε μια δίαιτα χαμηλού ιωδίου πριν από τη θεραπεία με ακτινοβολία για να απομακρύνετε τα υπερβολικά ή κατεστραμμένα θυρεοειδή κύτταρα.
Σελήνιο
Το σελήνιο βοηθάει στην ενεργοποίηση των θυρεοειδικών ορμονών έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον οργανισμό. Η συνιστώμενη ποσότητα σεληνίου είναι 55 μg. Τα τρόφιμα που περιέχουν τις μεγαλύτερες ποσότητες σεληνίου είναι τα θαλασσινά, ο τόνος, το κρέας, τα πουλερικά και τα αβγά. Τα brazilian nuts είναι η πιο πλούσια πηγή σεληνίου, καθώς ένα μόνο brazilian nut παρέχει έως και 140 μg σεληνίου.
Ωστόσο, ο θυρεοειδής περιέχει την υψηλότερη ποσότητα σεληνίου στο σώμα. Επομένως, η λειτουργία του θυρεοειδούς είναι απίθανο να επηρεάζεται δυσμενώς ακόμη και σε περιπτώσεις έλλειψης σεληνίου. Έτσι, το συμπλήρωμα σεληνίου συνήθως δε συστήνεται για σκοπούς διατήρησης της υγείας του θυρεοειδούς, με εξαίρεση τα άτομα με χρόνια θυρεοειδίτιδα ή ήπια νόσο του Graves (υπερθυρεοειδισμό). Σε αυτούς τους ασθενείς, συνιστάται συμπλήρωμα σεληνίου μόνο με ιατρική οδηγία.
Ψευδάργυρος
Ο ψευδάργυρος συμμετέχει στην παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδή.
Ανεπάρκεια ψευδαργύρου είναι σπάνια στις ανεπτυγμένες χώρες, καθώς ο ψευδάργυρος είναι άφθονος στην προμήθεια τροφίμων.
Ωστόσο, σε υποθυρεοειδισμό καλό είναι να είναι επαρκής η πρόσληψη ψευδαργύρου. Ψευδάργυρος υπάρχει σε θαλασσινά όπως στρείδια και άλλα οστρακοειδή, μοσχαρίσιο κρέας, κοτόπουλο και όσπρια.
Υπερβολική κατανάλωση σταυρανθών λαχανικών
Η επαρκής πρόσληψη ιωδίου θεωρείται πολύ σημαντική για την εξασφάλιση της φυσιολογικής παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών. Καθώς τα σταυρανθή λαχανικά περιέχουν ενώσεις που μπορούν να εμποδίσουν τη διαθεσιμότητα ιωδίου για τον θυρεοειδή αδένα, η κατανάλωσή τους σε υψηλές ποσότητες έχει θεωρηθεί ότι οδηγεί σε υποθυρεοειδισμό. Παραδείγματα σταυρανθών λαχανικών είναι:
- Μπρόκολο
- Λάχανο
- Λαχανάκια Βρυξελλών
- Κουνουπίδι
- Κινέζικο λάχανο
Χαρακτηριστικά, μια ηλικιωμένη γυναίκα κατανάλωνε 1,5 κιλό κινέζικο λάχανο καθημερινά για αρκετούς μήνες. Η γυναίκα παρουσίασε πολύ σοβαρό υποθυρεοειδισμό εξαιτίας του λάχανου.
Δεν γνωρίζουμε πόση ποσότητα αυτών των λαχανικών μπορεί να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό. Τα σταυρανθή λαχανικά έχουν πολύ υψηλή διατροφική αξία και πρέπει να καταναλώνονται τακτικά, αλλά με μέτρο. Επίσης όταν είναι βρασμένα ή στον ατμό προκαλούν μικρότερη επιβάρυνση.
Σόγια
Για όλους μας που θέλουμε διατροφή για θυρεοειδή υγιή αλλά κυρίως για άτομα με διαγνωσμένο υποθυρεοειδισμό, η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας σόγιας σε συνδυασμό με ανεπάρκεια ιωδίου μπορεί να δημιουργήσει υποθυρεοειδισμό.
Διατροφικά προϊόντα σόγιας, όπως είναι:
- Το γάλα σόγιας
- Το τόφου
- Η σάλτσα σόγιας
περιέχουν ισοφλαβόνες σε διάφορες ποσότητες. Οι ισοφλαβόνες μπορεί να εμποδίσουν την παραγωγή ορμονών του θυρεοειδούς. Με αυτό τον μηχανισμό είναι πιθανό η κατανάλωση σόγιας να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό. Πολλές μελέτες δεν αποδεικνύουν αρνητικές επιπτώσεις από την κατανάλωση σόγιας. Όμως, σε γενικές γραμμές, αυτό είναι ένα θέμα που απαιτεί μεγαλύτερη διερεύνηση
Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η επαρκής λήψη ιωδίου στα άτομα που καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα προϊόντων σόγιας.
Καφές
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο καφές μειώνει την απορρόφηση της λεβοθυροξίνης (το πιο συνηθισμένο σκεύασμα που χορηγείται) σε άτομα που ακολουθούν θεραπεία για υποθυρεοειδισμό. Συνεπώς, αυτό το φάρμακο πρέπει να λαμβάνεται χωριστά πριν από την κατανάλωση καφέ.
Από την άλλη μεριά σε υπερθυρεοειδισμό τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού και να οδηγήσουν σε αυξημένο άγχος, νευρικότητα, ευερεθιστότητα και ταχυκαρδία.
Τέλος, τα πιθανά οφέλη της βιταμίνης D, ως προληπτικού ή θεραπευτικού παράγοντα για θυρεοειδικές παθήσεις, απαιτούν περαιτέρω έρευνα.
Υπάρχουν συμπληρώματα διατροφής που επηρεάζουν την υγεία του θυρεοειδούς θετικά ή αρνητικά;
Οι συνιστώμενες ποσότητες πρέπει να ακολουθούνται για όλα τα ιχνοστοιχεία. Σε όλα χρειάζεται μέτρο. Συγκεκριμένα, η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό ή υπερθυρεοειδισμό μέσω φυσιολογικών μηχανισμών και γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγεται. Αυτό είναι σημαντικό διότι ορισμένα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να περιέχουν πολύ υψηλά επίπεδα ιωδίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που περιλαμβάνουν καθαρό ιώδιο και/ ή φύκια. Δεν συνιστάται να λαμβάνονται συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν πάνω από 500 μg ιωδίου ημερησίως.
Θεωρητικά, οι άνθρωποι με υποθυρεοειδισμό θα πρέπει να αποφεύγουν τα ωμά σταυρανθή λαχανικά και τη σόγια. Ωστόσο, αυτό φαίνεται να αποτελεί ζήτημα μόνο για άτομα που έχουν έλλειψη ιωδίου ή καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες από αυτά για μεγάλο διάστημα. Για αλλαγές στη διατροφή ή λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος είναι απολύτως απαραίτητη η σύσταση του θεράποντος ιατρού.
Χοληστερόλη
Ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί αύξηση της χοληστερόλης. Άρα καλό είναι οι ασθενείς με υποθυρεοειδισμό να προσέχουν τη διατροφή τους ως προς τα επεξεργασμένα και λιπαρά κρέατα, αλλαντικά, τυριά καθώς και τα τρανς λιπαρά.
