Η χοληστερίνη (ή πιο σωστά χοληστερόλη) δεν είναι εχθρός. Υπάρχει το κλάσμα της, η HDL  χοληστερίνη που έχει θετικό ρόλο. Η  HDL είναι η “καλή” χοληστερίνη και δίκαια θεωρείται ο καθαριστής των αγγείων.

Τι είναι η Χοληστερίνη και γιατί τη χρειάζεται ο οργανισμός

Η χοληστερίνη είναι ένα λιποειδές μόριο που παράγεται κυρίως στο ήπαρ και είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού.

Συμμετέχει στη δομή των κυτταρικών μεμβρανών
Συμβάλλει στη σύνθεση ορμονών (οιστρογόνα, τεστοστερόνη)
Απαραίτητη για τη δημιουργία της βιταμίνης D

Οι δύο βασικοί τύποι χοληστερίνης

LDL (Low-Density Lipoprotein)
➡️ Μεταφέρει τη χοληστερίνη από το ήπαρ στους ιστούς.
⚠️ Υψηλά επίπεδα LDL συνδέονται με σχηματισμό αθηρωματικών πλακών.

HDL (High-Density Lipoprotein)
➡️ Απομακρύνει την περίσσεια χοληστερίνης από τα αγγεία και τη μεταφέρει πίσω στο ήπαρ.
Θεωρείται η “καλή” χοληστερίνη.

Η Καλή Χοληστερίνη (HDL): Ο Καθαριστής των Αγγείων

Η HDL λειτουργεί σαν “σκούπα” του κυκλοφορικού συστήματος.
Απομακρύνει τη χοληστερίνη από τα τοιχώματα των αγγείων και προλαμβάνει τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών, μειώνοντας τον κίνδυνο:

❤️ Εμφράγματος
Εγκεφαλικού

Επιπλέον, έχει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση, προστατεύοντας τα αγγεία από βλάβες.

Φυσιολογικά επίπεδα HDL

⚠️ Τιμές πάνω από 90 mg/dL δεν προσφέρουν πάντα επιπλέον προστασία.

Γιατί η HDL χοληστερίνη δεν είναι πάντα «καλή»

Ορισμένα σωματίδια HDL συλλέγουν την περίσσεια χοληστερίνης από το αίμα και τα τοιχώματα των αρτηριών και τη μεταφέρουν στο ήπαρ, όπου διασπάται σε ακίνδυνα συστατικά. Με αυτόν τον τρόπο, η HDL θεωρείται «καλή» χοληστερίνη.

Ωστόσο, η ιστορία της HDL δεν είναι τόσο απλή. Η HDL δεν είναι ένα ενιαίο μόριο, αλλά μια οικογένεια διαφορετικών σωματιδίων που διαφέρουν σε σχήμα και μέγεθος. Μπορεί να είναι μικρά, μεσαία ή μεγάλα· κάποια είναι σφαιρικά, ενώ άλλα έχουν σχήμα δακτυλίου. Αυτή η ποικιλία σημαίνει ότι δεν λειτουργούν όλα τα σωματίδια HDL με τον ίδιο τρόπο.
Μερικά είναι πολύ αποτελεσματικά στο να απομακρύνουν τη χοληστερίνη, ενώ άλλα όχι — και ορισμένα μάλιστα μπορεί να τη μεταφέρουν προς τη λάθος κατεύθυνση, δηλαδή από το ήπαρ πίσω στο αίμα.

Η αύξηση των επιπέδων HDL δεν σημαίνει απαραίτητα καλύτερη υγεία. Η γενετική προδιάθεση παίζει καθοριστικό ρόλο στον καθορισμό των επιπέδων HDL κάθε ατόμου.
Οι άνδρες που κληρονομούν γονίδια που οδηγούν σε τιμές κάτω από 40 mg/dL έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι για τους άνδρες, τα επίπεδα HDL μεταξύ 40 και 80 mg/dL αποτελούν το ιδανικό εύρος.

⚖️ Μύθοι & Αλήθειες

❌ Μύθος #1: Όσο πιο ψηλή η HDL χοληστερίνη, τόσο το καλύτερο.
✅ Αλήθεια: Πολύ υψηλές τιμές μπορεί να συνδέονται με δυσλειτουργική HDL που δεν “καθαρίζει” σωστά τα αγγεία.

❌ Μύθος #2: Δεν χρειάζεται να ελέγχω την HDL χοληστερίνη.
✅ Αλήθεια: Η ποιότητα της HDL είναι εξίσου σημαντική με την ποσότητα.

Νεότερες Έρευνες (2020–2025)

Μελέτες από Harvard, Mayo Clinic και Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία δείχνουν ότι:

• Το μέγεθος και η σύνθεση των HDL σωματιδίων καθορίζουν την αποτελεσματικότητά τους.

• Σε παχυσαρκία, διαβήτη ή φλεγμονές, η HDL χοληστερίνη μπορεί να γίνει “δυσλειτουργική”.

• Η διατροφή και η άσκηση βελτιώνουν τη λειτουργικότητα της HDL — όχι μόνο τα επίπεδά της.

Διατροφή που ενισχύει την HDL Χοληστερίνη

✅ Προτιμήστε:

• Ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς

• Λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί)

• Μεσογειακή διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες

Αποφύγετε:

• Trans λιπαρά

• Επεξεργασμένα τρόφιμα & τηγανητά

• Υπερβολική ζάχαρη

Άσκηση και HDL Χοληστερίνη

Η τακτική φυσική δραστηριότητα αυξάνει την HDL έως και 10%.

✔️ 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκησης την εβδομάδα
✔️ Είδη άσκησης: περπάτημα, ποδήλατο, κολύμβηση

Παράγοντες που Μειώνουν την HDL χοληστερίνη

• Παχυσαρκία

• Αντίσταση στην ινσουλίνη

• Κάπνισμα

Η διακοπή καπνίσματος μπορεί να αυξήσει την HDL κατά 5–10 μονάδες σε 3 μήνες.

Φάρμακα & Συμπληρώματα

• Η έμφαση πλέον δίνεται στη ρύθμιση της LDL και της φλεγμονής.

• Ωμέγα-3 λιπαρά βοηθούν στην ισορροπία HDL/LDL.

  

• Νέα φάρμακα  βρίσκονται υπό έρευνα.

Πότε χρειάζεται ιατρική αξιολόγηση

Αν η HDL χοληστερίνη είναι <40 mg/dL και συνυπάρχουν παράγοντες όπως:

• Υπέρταση

• Διαβήτης

• Παχυσαρκία

• Οικογενειακό ιστορικό

Συνιστάται ιατρικός έλεγχος λιπιδίων και συνολική καρδιολογική εκτίμηση.

❓ FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

1️⃣ Μπορώ να αυξήσω την HDL χοληστερίνη μόνο με διατροφή;
Ναι — η μεσογειακή διατροφή και η άσκηση έχουν αποδεδειγμένο όφελος.

2️⃣ Είναι επικίνδυνη η πολύ υψηλή HDL;
Μπορεί να είναι, αν είναι δυσλειτουργική.

3️⃣ Χρειάζομαι φάρμακα για αύξηση HDL;
Όχι απαραίτητα. Η φαρμακευτική αγωγή στοχεύει κυρίως στη μείωση LDL και συνολικού κινδύνου.

Συμπέρασμα

Η HDL χοληστερίνη είναι σύμμαχος της καρδιάς — αλλά η ποιότητα μετρά περισσότερο από την ποσότητα.

Η σωστή διατροφή, η άσκηση, η αποχή από το κάπνισμα και ο τακτικός ιατρικός έλεγχος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να τη διατηρήσετε λειτουργική και προστατευτική.

Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία.